Ariakku gapa pakkagui ngem nabayakku ammu ngana yari nga gannuk. Turi ta limibbe aggaw nga pinagergowan ngana, arianna ngana nakiltu. Ngem, nakanganga simu na kavulukku nga nagguinna. Kari? Kudda. Ngatta, ariannu ammu? Nekayanakannu kari, kukku ngam.
Seryoso nga gannuk yaw. Alela egga ta ICU na hospital. Nabayak tam ngana nga tolay na Cagayan, tiempo paga na sinangkituk, ngem adde sangaw, ariattam ammu nu anni negagangay nga barwasi tam?Jesus Maria Josefa Taguinod na Annafunan!
Awattu paliwatakku taw nga mesissimmu. Innannu y Kalinga ira nga naggafuanattam. Maski nu karwan, megalo-galo ira na Ibanag nu nappingi garatuengda, atatanang pagalaman y tangngakra. Wan ngam ta ipangasra y kulturara. Ariammu basta-basta mabakka ira nu asuntos na yatun nga gannuk. Jekaw, managga kamu nga Ibanag kudda ngam.
-000-
Kinagi na experto ira nga nalologon kanu nga maimfluensanna totolay nga egga laman ta bikora y Ybanag. Masingan kanu yaw ta klase na kanattam, sinnun, pagergo anna ugali. Yaw pano y rason nu ngatta nawawan ngana ta nono na mannakam nu anni talaga sinnuttam gari? Mataki nga megalo ko Uncle Eru maski y DepEd, ariadda ammu nu anni barwasi pangkultura na Ybanag. Siguradu gamma nga ari kimona onu patarkak ta kua na Ilocano anna Bisaya yari.
Antafel garay nu karuan y kakaruan na Ybanag. Daddammattam nga y lengguaje onu uvovuk na tadday nga grupo na tolay ay talaga importante. Nu mawawan y negagangay nga zila, mawawan gapa ngana y kultura. Y klase na passinnuttam ay tadday nga kustumbre. Nu mattaginayun y kustumbre, mataga yatun nga tradisyon onu negagangay.
Kaya na pano kagian nga nasassassa ngana y tadday nga tradisyottam? Y tradicion na passinnun?
-000-
Nakergo si Mrs. Eva Antiporda , Presidente na Cagayan Provincial Tourism Council. Minay kanu ira ta tadday nga konferencia ta Mindanao. Ta pamegafu na konferencia, nakagi nira na organizers nga nu awayyana laman, usadda y negagangay nga barwasi na provinciara.
Nagolpe. Gavva nagawak ta uru si Madam. Gavva nattaki uluna. Anni gafu sinnun na Cagayan? Awan makatabbak. Nakua ta talaga gamma nga awan, komforme ngana laman gafu kunna nga nekagi ta kavulunna.
Nabbalin nga komforme y barwasi na Cagayano. Makagalo ka, Uncle Eru? Sakan, awan. Alale napatu nga danum y gavva newarsi niakan. Anni nesimmu kari nga talaga?
-000-
Turi ta Hunyo tamma, sangaw nga dagun, nappagal ta tallu aggaw nga seminar-workshop y provincial tourism office. Yaw ay para ta memestra, memestru, taga gubyernu local, minnatura anna sinni laman nga interesadu ta kultura na Cagayano.
Tadday nga rason paga nu ngatta nakua yari nga seminar ay tapenu mammuan ngana nu anni talaga y sinnun na Cagayano. Nappasa mabba dua aggaw ngana, awan paga nesimmu. Ta mekatallu nga aggaw, je ngana. Nal-lecture ngana y tadday nga naimbita.
Pinagergowanna labbi y asunto na nagan kanu na provincial festival. Nangaffu y “Vungkul Festival.” Mapia. Ngem, kunnari laman. Kabalinna yari pannaka-aprubarna, awan ngana netunuk nga ergo. Ngatta? Pinagimmang ngana ni Ms. Jennifer Junio, acting Tourism officer y speaker. Ngatta pano, kuku.
-000-
Yari tadday nga rason nu ngatta egga seminar ay para nakuan mammuan y sinnun na Cagayano ngem awan mabba nesimmu. Kinergo si Mrs. Sally Vitug na Tourism. Ngatta ari mabba natuloy yari asunto na sinnun, kuku.
“Egga mekarwa nga seminar asunto na yari,” kunna niakan.
Nu ngatta ta kunnari nesimmu, egga laggapa nikaw ko Uncle Eru panonotan nu ngatta.
Ta maddaggun, pacensiattam nga silalalabus Cagayano ira ta awam mabba nu ipamarayaw tam nga provincial costume.
(Email the writer at benjie.deyro@northernforum.net for comments and suggestions)
